miércoles, 3 de noviembre de 2010

A moto do Serreno / La moto del Serreno

Concurso Paradela



Versión Galega

O "Serreno" era o quinto fillo da Carmela, a Chancas. Vivían nunha casiña á carón da estrada. Aquela casa non tiña habitacións, só había unha sala, nun recuncho estaba unha lareira e ao lado dela, colgado na parede un cunqueiro con pratos e potas. O piso da casa estaba cheo de buracos, fronte á lareira noutro recuncho había dúas camas. Roupa colgada duns cordóns, unha arca preto da lareira que servía de mesa e un escano arrimado á parede preto do lume. Só había unha única fiestra e nunha das contras da fiestra, un espello pequeno, diante o palanganeiro, cunha palangana, e na parte baixa unha xarra de barro.

Carmela, era a muller máis pobre da miña aldea, tiña sete fillos e non tiña máis que aquela casiña. Os fillos eran de distintos pais, os maiores eran xa mozos, cando eu era rapaza, Moncho, o "Serreno", era da miña idade.

Este rapaz, case non falaba con ninguén e á escola ía sempre só, saía á porta da casa, cun guiador dunha bicicleta e na súa moto , primeiro dáballe ao pedal unhas cantas veces, con aquelas
chancas, polo menos, dous ou tres números máis grandes cós seus pés, e sen amallós, e despois arrancaba a moto, ás veces, calábaselle, volvía a dar pedal ata que acendía, pero el non baixaba dela ata chegar á escola. No recreo xogaba coa súa moto, dando voltas arredor de nós, e á saída volvía pór a moto en marcha, para volver á casa. Así era a vida do Serreno, desprazándose a todas partes naquela moto.

Nunca tiven ocasión de preguntarlle de que cor era a moto, porque como podedes imaxinar, só existía na imaxinación do rapaz, o único que podiamos ver os demais era un guiador que algunha vez formara parte dunha bicicleta, e estaba todo enfurruxado, e escoitar ao Serreno imitar o ruído dunha moto.




Chanquiñas, chanquiñas miñas, feitas de coiro e madeira
convosco aprendín a andar polos montes e canellas.

Ía baleirando charcos, saltando de pedra en pedra
levaba as vacas ao prado, á misa e á escola ía con elas.

Cando volvía da escola, despois de tomar a merenda,

saltaba á corda coas miñas chanquiñas, no campo da aldea.


Á noitiña sentaba no escano que había arredor da lareira,
meu avó contando contos de mouras, bruxas e meigas.

Na época da matanza, cando as chourizas estaban frescas
a miña avoa asábaas entre as brasas envolvidas nunha verza.


Mentres eu durmía na cama, as chanquiñas á carón da lareira
tiñan que estar quentiñas para non coller frieira.



Versión Castelán

El "Serreno" era el quinto hijo de la Carmela, la Chancas, vivían en una casita al lado de la carretera. Aquella casa no tenía habitaciones, sólo había una sala, en un rincón estaba un lar y al lado, colgado en la pared un alzadero con platos y ollas. El piso de la casa estaba lleno de agujeros, frente al lar, en otro rincón, había dos camas. Ropa colgada de unos cordones, un arca cerca del lar que servía de mesa y un banco arrimado a la pared cerca del fuego. Sólo había una única ventana y en una de las contraventanas, un espejo pequeño, delante el palanganero, con una palangana y en la parte baja una jarra de barro.

Carmela, era la mujer más pobre de mi aldea, tenía siete hijos y no tenía más que aquella casita. Los hijos eran de distintos padres, los mayores eran ya mozos, cuando yo era niña, Moncho, el "Serreno", era de mi edad.

Este niño, casi no hablaba con nadie y a la escuela iba siempre sólo, salía a la puerta de su casa, con un manillar de bicicleta y en su moto, primero le daba al pedal unas cuantas veces, con aquellos zuecos, por lo menos, dos o tres números más grandes que sus pies y sin cordones, y después arrancaba la moto, a veces se le calaba, volvía a dar pedal hasta que encendía, pero él no bajaba de ella hasta llegar a la escuela. En el recreo jugaba con su moto, dando vueltas alrededor de nosotros, y a la salida volvía a poner la moto en marcha, para volver a casa. Así era la vida del Serreno, desplazándose a todas partes en aquella moto.

Nunca tuve ocasión de preguntarle de que color era la moto, porque como podéis imaginar, sólo existía en la imaginación del niño, lo único que podíamos ver los demás era un manillar, que alguna vez había formado parte de una bicicleta, y estaba todo oxidado, y escuchar al Serreno imitar el ruido de una moto.


Zuequitos, zuequitos míos, hechos de cuero y madera
con vosotros aprendí a andar por los montes y callejas.

Iba vaciando charcos, saltando de piedra en piedra
llevaba las vacas al prado, a misa y con ellos iba a la escuela

Cuando volvía de la escuela, después de tomar la merienda,
saltaba a la comba con mis zuecos, en el campo de la aldea.

Al atardecer sentada en el banco que había alrededor de la "lareira",(1)
mi abuelo contando cuentos de mouras("2), brujas y meigas(3).

En la época de la matanza, cuando los chorizos estaban frescos
mi abuela los asaba entre las brasas envueltos en una berza.

Mientras yo dormía en la cama, los zuecos al lado de la "lareira"
tenían que estar calentitos para no coger frieira(4).


Vocabulario:
1.- lareira en castellano es lar (piedra plana colocada en el suelo sobre la que se hacía fuego y se cocinaba.
2.- mouras personajes mitológicos gallegos.

3.- meigas son magas, tienen un papel muy parecido al de las brujas, pero las meigas también pueden curar y hacer obras buenas.

4.- frieira en castellano son sabañones.





lunes, 1 de noviembre de 2010

Isto é o que desexo








Ao longo do camiño que percorremos,

uns máis, outros menos, todos algunha vez,
familiares, amigos, coñecidos, ...,
todos sen excepción imos perdendo,
uns doen máis, outros un pouquiño menos,
e outras veces a dor é tan grande
que nos rompemos por dentro.

Cando chegue o día do meu pasamento
nin misas, nin flores, nin funeral quero,
marchar sen despedidas, en silencio,
que os amigos o saiban, despois dun tempo.

Nin lápidas co meu nome, nin enterramento,

non quero ser un defunto que descanse no cemiterio,
aló no medio do monte, a ser posible nun outeiro,
que poñan as miñas cinzas a xogar co vento
arrolarme nas árbores e co seu murmullo
durmir o meu sono eterno.




->Versión Castelán

A lo largo del camino que recorremos,
unos más, otros menos, todos alguna vez,
familiares, amigos, conocidos, ...,
todos sin excepción, vamos perdiendo,
unos duelen más, otros un poquito menos,
y otras veces el dolor es tan grande
que nos rompemos por dentro.

Cuando llegue el día de mi muerte
ni misas, ni flores, ni funeral quiero,
marchar sin despedidas, en silencio,
que los amigos se enteren, después de un tiempo.

Ni lápidas con mi nombre, ni enterramiento,
no quiero ser un difunto que descanse en el cementerio,
allá en medio del monte, a ser posible en un cerro
que pongan mis cenizas a jugar con el viento
mecerme en los árboles y con su murmullo
dormir mi sueño eterno.