sábado, 21 de abril de 2012

A fada na mitoloxía galega


























Ceanothus thyrsiflorus var. repens: Ceanoto,  Lilo de California

 

 

A fada non equivale á palabra castelán "hada". Cómpre evitar confusións que xa teñen dado lugar a moitas elucubracións innecesarias. O que en castelán se denomina "hada" e "mora" e os asturianos chaman "xana" vén sendo o que nós, os galegos, denominamos "moura" que é a palabra máis  significativa, e noutros contextos "dona, doncela, señora, encanto". A Moura galega é a Moira grega, a Parca latina, a Fairy inglesa, a Fée francesa, a Lamiña e a Mari vascas, etc.

A fada, do latín "factum", (destino ou sorte), é un sino que vai coas persoas, queirámolo ou non, durante toda a vida ou nalgún momento desta, máis ou menos longo. Así, por unha mala fada, un pode ser lobishome e por unha boa fada, ser sandador.

As fadas de nacemento poden ser debidas ao día no que se nace (por exemplo, o 24 de decembro), o lugar que ocupa no mundo (ser o sétimo ou noveno irmán varón ou muller), por non ser bautizado debidamente, por ter unha marca de nacemento, ou por outras circunstancias.

Outras fadas adquírense por maldición dos pais ou doutra persoa, por ser bautizado co óleo dos defuntos, etc.

Non hai xeito de escapar da fada ata que esta se cumpre ou pasa o tempo necesario, aínda que ás veces facer sangue, queimar a pel de lobo, etc., poden acurtar o tempo de fadario(sorte, destino).

A orixe da palabra castelán debe buscarse na italiana "fata", que deriva do mesmo "fatum", pois as parcas, as moiras, como sabemos, eran as que tecían o destino, ou sexa o fío da vida dos humanos.  Víñano visitar a cada un cando nacía. Unha idea deu orixe  a outra, as "Moiras" ás Mouras e o "fatum" á fada.

Bibliografía: Dicionario dos seres míticos galegos, Xoán R. Cuba, Antonio Reigosa, Xosé Miranda.

 

Versión en castelán

 

La "fada" no equivale a la palabra castellana "hada". Es necesario evitar confusiones que ya han dado lugar a muchas elucubraciones innecesarias. El que en castellano se denomina "hada" y "mora" y los asturianos llaman "xana" viene siendo lo que nosotros, los gallegos, denominamos "moura" que es la palabra más  significativa, y en otros contextos "doña, doncella, señora, señorita, encanto". La "Moura" gallega es la Moira griega, la Parca latina, la Fairy inglesa, la Fée francesa, la Lamiña y la Mari vascas, etc.
 

La "fada", de "factum", (destino o suerte), es un sino que va con las personas, lo queramos o no, durante toda la vida o en algún momento de esta, más o menos largo. Así, por una mala fada, uno puede ser un hombre lobo y por una buena fada, ser sanador.
 

Las fadas de nacimiento pueden ser debidas al día en el que se nace (por ejemplo, el 24 de diciembre), el lugar que ocupa en el mundo (ser el séptimo o noveno hermano varón o mujer), por no ser bautizado debidamente, por tener una marca de nacimiento, o por otras circunstancias.
 

Otras fadas se adquieren por maldición de los padres o de otra persona, por ser bautizado con el óleo de los difuntos, etc.
 

No hay manera de escapar de la "fada" hasta que ésta se cumple o pasa el tiempo necesario, aunque a veces hacer sangre, quemar la piel de lobo, etc., pueden acortar el tiempo de "fadario" (sino, suerte, destino).
 

El origen de la palabra castellana debe buscarse en la italiana "fata", que deriva del mismo "fatum", pues las parcas, las moiras, como sabemos, eran las que tejían el destino, o sea el hilo de la vida de los humanos.  Venían a visitar a cada uno cuando nacía. Una idea dio origen  a otra, las "Moiras" a las Mouras y el "fatum" a la fada

 



martes, 17 de abril de 2012

Dexter dixo: Dispara